Yeşil bina, enerji tasarrufu sağlayan ve sürdürülebilir teknolojileri kullanarak en sağlıklı yaşam alanları sunan özel yapılardır. Çevresel etkiyi en aza indiren bu binaların tasarımında pek çok faktöre dikkat edilir. Atık yönetimi, malzeme seçimi, su tasarrufu ve benzeri unsurlar sayesinde birçok avantajı beraberinde getirmektedir. Yeşil bina uygulaması çevreyi korumakla beraber sağlıklı yaşam koşulları ve ekonomik avantajlar sunmaktadır. Bu sayede bireylerin yaşam kalitesi yükselmeye devam eder.

 

Yeşil bina tasarımında bazı koşullara dikkat edilmelidir. İlk olarak tasarımda binanın yer aldığı bölgenin çevresel koşulları ve iklimine bakılmalıdır. Ayrıca jeotermal, rüzgar ve güneş gibi yenilenebilir enerji kaynakları kullanılarak enerji ihtiyaçları karşılanmalıdır. Entegre bir tasarımla ele alınması gereken yeşil binaların, kaynak yönetimiyle enerji verimliliği aynı anda düşünülerek oluşturulmalıdır. Yeşil binaların yaygın hale gelmesi hem kırsal hem de şehirlerde sürdürülebilir gelecek için önemli bir yere sahiptir.

 

Yeşil Binaların Temel Özellikleri

 

Yeşil binaların çok sayıda temel özelliği vardır. İlk olarak enerji verimliliği ele alınmalıdır. Enerji kayıplarını en aza indiren yalıtım sistemleri sayesinde binalarda soğutma ve ısıtma ihtiyacı azaltılır. Yalıtım sürecinde çatı, pencere ve duvar gibi bileşenlerde en üstün yalıtım malzemeleri tercih edilerek ısı kayıpları önlenmektedir. Enerji verimli cihaz ve aydınlatmalar olarak bilinen LED aydınlatmalar sayesinde enerji tüketimi azaltılırken akıllı enerji yönetim sistemleriyle birlikte ciddi oranda tasarruf sağlanır. Enerji yönetim sistemleri bu kapsamda binalardaki enerji tüketimini takip ederek minimum düzeye indirir. Enerji denetim sistemleriyle akıllı termostatlar bu sistemlere örnektir. Aynı şekilde jeotermal, rüzgar türbinleri ve güneş enerjisi panelleri kullanılarak binaların enerji ihtiyacı karşılanmaktadır.

 

Yeşil binalarda su verimliliğini artırmak amacıyla pek çok yönteme başvurulmaktadır. Yeşil binaların temel hedeflerinden biri olan su kaynaklarının korunması için öncelikle düşük akışlı su armatürleri tercih edilir. Bunlar su tüketimini azaltır ve klozetler ile duş başlıklarında kullanılır. Kullanılan suyun geri dönüşüm sayesinde klozet ya da bahçe sulamasında tercih edilmesi için de gri su geri dönüşümü uygulamasından yararlanılır. Suyun verimliliğini artırmak için yağmur suyu hasadının da önemli olduğu unutulmamalıdır. Yeşil binalar yağmur suyunu toplayarak tuvalet, temizlik ve sulama gibi işlemlerde kullanmak adına depolama sistemlerinde bekletir. Bu uygulama sayesinde şebeke suyundaki tüketim azalmaktadır. Son olarak verimli bir peyzaj uygulaması söz konusudur. Yani dış mekanlarda su tasarrufu sağlayan sulama sistemleriyle bitki örtüsü tercih edilir.

 

Yeşil binalarda geri dönüştürülebilir ve doğal malzemeler kullanılır. Çevreye duyarlı olan bu malzemelere örnek olarak geri dönüştürülen cam ve metal ile beraber bambu ve ahşap malzeme sıralanabilir. Ek olarak yerel kaynaklı malzemelere önem verilir. Çünkü nakliye sebebiyle ortaya çıkan karbon izini azaltmak amacıyla yerel bölgelerden satın alınan malzemeler kullanılmaktadır. Yerel ekonomiye katkı sağlayan bu aksiyon aynı zamanda çevresel etkiyi azaltmaktadır. Malzeme sürecinde uzun ömürlü ve dayanıklı ürünler seçilir. Bu sayede binanın bakım maliyetleri azaltılırken ilerleyen vadede yenileme ihtiyacı da optimize edilir.

 

Çevreyi korumanın yanı sıra bireylerin yaşam kalitesini de artıran yeşil binalarda akustik bir konfor sağlanır. Bu aşamada gürültü kirliliğini en düşük seviyeye indirmek için ses yalıtımı yapılır. İç ve dış gürültüyü azaltan yalıtım ile beraber doğal ışık kullanımı önemli bir yere sahiptir. Yeşil binaların tasarımında doğal ışıktan en yüksek düzeyde yararlanma söz konusudur. Fizyolojik ve psikolojik katkı sağlayan bu durum enerji tasarrufunu da beraberinde getirir.

 

Akıllı bina teknolojileriyle entegre edilebilen bu binalar kaynak ve enerji verimliliğini maksimum düzeye çıkarır. Öncelikle su tasarrufunun sağlanması amacıyla akıllı su tiketim izleme ve sulama sistemleri tercih edilir. Söz konusu sistemlerle suyun sadece ihtiyaç duyulduğu zaman kullanılması amaçlanır. İklimlendirme ve aydınlatma otomasyonuyla beraber özel sensörler yeşil binalarda tercih edilir. Bu sayede bina içerisindeki aktif alanlar algılanır ve enerji kullanımı da en düşük seviyeye getirilir. Örnek olarak hareketleri algılayabilen sensörlerin boş alanda çalışması engellenir. Yine bu binaların enerji yönetim sistemleri bakımından ek özelliklerle donatıldığı bilinmektedir.

 

Binaların dış yapıları her zaman çevre dostu özellikleri bir arada sunar. Bu kapsamda binaların dış duvarlarına özenle yerleştirilen dikey bahçeler, çevresel anlamda estetik sağlarken yalıtımı da iyileştirir. Ek olarak havadaki karbondioksiti emerken oksijen oranını yükseltir. Yeşil çatılar ise yağmur suyunu emer ve ısı etkisini azaltır. Haliyle binaların ısı yalıtımını artırmak amacıyla kullanılır.

 

İç mekanın hava kalitesine yeşil binalarda ayrıca önem verilir. Çünkü amaç, bireylerin sağlıklı ve ferah bir ortamda yaşamasını sağlamaktır. Bu kapsamda mobilyalarda düşük uçucu organik bileşiklere sahip olan yapıştırıcı, boya ve zemin kaplamaları tercih edilir. Kimyasal maddelere maruz kalmayı engelleyen bu malzemeler mekanın hava kalitesini artırmaktadır. Ayrıca doğal havalandırma sistemleri kullanılır. Doğal hava akışını destekleyecek şekilde havalandırma kanalları ve pencereler yerleştirilir. İç mekanlarda bunlarla beraber bitki kullanımına önem verilir. Doğal nem dengesini sağlayan bitkiler hava kalitesini de iyileştirmektedir.

 

Yeşil binaların kullanımı ve inşaat aşaması boyunca atık yönetimine dikkat edilmektedir. Binanın yapım sırasında atık miktarı en düşük düzeydedir. İnşaat sırasında ise atık ürün ve malzemelerin dönüştürülmesi amaçlanır ve bu sayede tekrar kullanımı söz konusu olur. Bu süreçte bina içine bırakılan geri dönüşüm sistemleriyle beraber kolayca atıklar geri dönüşüme kazandırılır. Organik atıklar için ise özel bir alan sağlanır ve doğaya geri kazandırma amaçlanır.

 

Yeşil Bina Sertifikası Nedir?

 

Yeşil binalar BREEAM ve LEED sertifikasyonuna uygundur. Bu sertifikalar binaları tanımlamak ve sürdürülebilirlik performansını ölçmek için kullanılmaktadır. BREEAM, binaların malzeme, su, enerji, atık ve iç hava kalitesi gibi çevresel performansını değerlendiren sistemdir. LEED sertifikası ise binaları çevre dostu ve enerji faktörlerine göre değerlendirir. Kullanılan malzemeler, su tasarrufu, enerji verimliliği ve benzeri standartlar üzerine yoğunlaşır.

 

Yeşil Binaların Avantajları

 

Yeşil binalar sosyal, ekonomik ve çevresel açıdan pek çok fayda sağlamaktadır. Sürdürülebilir uygulama ve tasarımlar sayesinde doğal kaynaklar korunduğu gibi işletme maliyetleri düşürülür. Daha sağlıklı yaşam alanlarına imkan tanıyan yeşil binaların avantajları şu şekildedir;

 

• Su tasarrufunu sağlayan özel sistemler kullanılır. Bu sayede su tüketimi azaltılır.
• Enerji tasarruf sistemleri sayesinde standart binalara göre %50 oranına kadar enerji tasarrufu sağlar.
• Çevresel etkiler bu binalarda daha azdır. Çünkü çevre kirliliğini ve karbon salınımını azaltır.
• Uzun vadede bakım, su ve enerji maliyetlerinde ciddi tasarruf sağlamaktadır.
• Doğal aydınlatma kullanılması ve iç mekanlardaki hava kalitesinin yüksek olması, sağlıklı bir yaşamı beraberinde getirir.

 

Yeşil binaların sertifikasyon avantajları da bulunur. BREEAM ve LEED gibi uluslar arası sertifikalara sahip olan bu binaların piyasa değeri yüksektir. Bu da yatırımcılar için önemli bir kaynak haline gelir. Bazı bölgelerde ise finansal teşvikler ve vergi indirimi gibi avantajlar sunar. En önemlisi de yeşil binalar iklim değişikliğiyle mücadelede çok önemli bir yere sahiptir. Kaynak ve enerji tüketiminde verimlilik sağlarken daha az sera gazı salınımını destekler. Bu da gelecek nesillerin daha sağlıklı bir ortamda yaşayabilmesi anlamına gelir.