İş yeri ruhsatı veya iş yeri açma ruhsatı, bir işletmenin faaliyetlerini sorunsuz ve resmi olarak devam ettirmesi adına zorunlu belgelerden biridir. AVM’ler, fabrikalar, yazıhaneler, endüstriyel tesisler ve üretim tesisleri gibi işletmelerin bu ruhsata sahip olması gerekir. Bu tesisler aslında 3 ana başlık altında toplanmaktadır. Umuma açık istirahat ve eğlence yerleri, gayri sıhhi müesseseler ve sıhhi müesseseler şeklinde ele alınan iş yerleri, düzenlenecek ruhsata göre iş yerleri türleridir.

 

Umuma Açık İstirahat ve Eğlence Yerleri; Bireylerin toplu veya tek başına dinlenmesi, konaklaması ya da eğlenmesi adına hizmet sunan mekânlardır. Pansiyon, otel, motel, birahane, meyhane, pavyon ve gazino gibi alanlardan oluşur. Ayrıca kahvehane, sinema, internet salonu, oyun salonları, kafeler, ganyan bayii, apart, çay bahçesi ve dans salonları bu alanlar içerisindedir. Ek olarak sıhhi banyolar, hamam, lunapark, sirkler, tiyatro ve gösteri merkezleri ile sauna gibi alanlar için de ruhsat alınmalıdır.

 

Sıhhi Müesseselere baktığımızda; Pastaneler, çay ocakları, lokanta, balıkçı, kantinler, büfe ve şarküteriler, şirketlerin ofis ve büroları, turizm acenteleri, mağazalar, eşya satış yerleri, altın ve döviz satış yerleri olarak sıralayabiliriz. Gayrisıhhi müesseseler ise genelde üretim ve imalathane ile uğraşan yerlerdir. Ek olarak oto tamir ve bakım servisleri, depolar, yemek üretim tesisleri, dolum ve paketleme yerleri, ekmek imalathanesi ve suni çiçek yapım yerleri bu kategoride yer almaktadır.

Ruhsat için Gerekli Belgeler Nelerdir?

 

Her işletme ruhsatı için belirlenmiş bazı belgeler vardır. Sektör farklı olsa da yasal mevzuat ve sorumluluklara uyulmak zorundadır. Öncelikle iş yeri açmak için yetkilendirilmiş kurumlara aşağıda sıralanacak belgelerin iletilmesi gerekir. Ticaret ve esnaf odaları, belediye ve vergi dairesi, belge sunulacak kurumlardandır. Bulunduğunuz vergi dilimine göre farklı şartlarda yapılacak başvurular arasında basit usul vergilendirmeye tabii olanlar daha az belge hazırlar. Gerçek usul vergilendirmede ise daha çok ve kapsamlı belgelerin hazırlanması önemlidir.

 

İş yeri ruhsatı, İş yeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik kapsamında belirlenen şartlar uyum sağlayanlara verilmektedir. Basit bir tanımla; bu konu hakkında yetkilendirilen kurumlar tarafından ilgili yönetmelik kapsamında iş yerinin açılması ve hizmete başlaması için sunulan izin belgesidir. İş yeri ruhsatı başvurusunda izlenecek adımlar aşağıdaki gibidir;

• İş yerinin sınıfının belirlenmesi
• Belgelerin hazırlanması
• Başvuru aşaması
• İş yeri kontrollerinin yapılması
• Ruhsatın kesinleşerek hazırlanması

Ruhsat için gerekli belgeler kapsamında sıhhi iş yerleri ruhsat başvuru evrakları;

• Oda kayıt fotokopisi
• İskan belgesi
• Ustalık belgesi
• Yangın söndürme cihaz fatura fotokopisi
• Kira kontratının hem aslı hem de fotokopisi
• Vergi levhası aslı ve fotokopisi
• Tapu fotokopisi

Şirket için ek olarak ticaret sicil gazetesi, oda kayıt fotokopisi ve imza sirküleri gerekmektedir.

 

Umuma açık iş yerleri ruhsat başvuru belgeleri;

• Nüfus cüzdanı fotokopisi
• Oda ve faaliyet belgesi
• Dış ve iç cephe fotoğrafları
• Vergi levhası
• Kat maliklerinin oy birliği karar belgesi
• Vesikalık fotoğraf (2 adet)
• Noter tasdikli tapu fotokopisi
• Noter tasdikli kira kontratı
• Adres tespit belgesi

Umuma açık iş yerleri için şirket başvuru belgeleri yukarıdaki evraklara ek olarak 2 adet iskan belgesi, ticari sicil gazetesi ve imza sirküleri olarak sıralanmaktadır.

 

Gayrisıhhi iş yeri ruhsatı almak için gerekli evraklar ise şu şekildedir;

• İmza sirküleri
• Ticari sicil gazetesi
• Vergi levhası fotokopisi ve aslı
• Kira kontratı fotokopisi ve aslı
• İtfaiye raporu
• Kat maliklerinden alınacak muvafakatname
• Emisyon izni ya da emisyon analiz raporu
• Deşarj izni ya da deşarj analiz raporu
• Sorumlu müdür sözleşmesi
• Nüfus cüzdanı fotokopisi
• İskan belgesi
• Tapu fotokopisi

İş Yeri için ÇED Raporu Gerekli mi?

 

ÇED yönetmeliği kapsamında yer alan iş yerleri veya projeler için bu raporun alınması zorunludur. Genelde çevresel etkisi yüksek ve büyük ölçekli yüksek yatırımlar için ÇED raporu gerekmektedir. Öte yandan ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararı alan projelerin bu rapora ihtiyacı olmayacaktır. ÇED raporu alması zorunlu olan projeler bakanlık tarafından belirlenen kriterler kapsamında değerlendirilir. Örneğin sanayi tesisleri, enerji üretim tesisleri ve madencilik tesislerinin ÇED raporu alması zorunludur. Ancak iş yeri için ÇED raporu gerekmemektedir.

ÇED Raporu Hangi İş Yerleri için Alınır?

 

ÇED raporu alması gereken iş yerleri listeler halinde aşağıdaki gibi sıralanmaktadır;

• Toplam depo kapasitesi 500 ile 50.000 metreküp arasında olan kimyasal, petrol, doğalgaz ve petrokimya gibi maddelerin depolandığı tesisleri
• Kimyasalların işlenmesi ve üretilmesi için projelendirilen tesisler
• Yağlama maddesi üretim tesisleri
• Bitki gelişim düzenleyici, farmasonik ürünler ve tarım ilaçlarının üretildiği tesisler
• Atık geri kazanım tesisleri
• Deterjan üretimi yapan tesisler,
• Yılda 1000 ton ve üzeri üretim yapan metal endüstrisi
• Kapasitesi 500 ton ve üzerinde olan parlayıcı – patlayıcı madde depolama tesisleri
• Tekstil tesisleri
• Orman ürünleri ve selüloz tesisleri
• Taş yünü, cam elyafı veya cam gibi üretim gerçekleştiren tesisleri
• Ham deri işleme tesisleri
• Lastik kaplama tesisleri
• İçten yanmalı motor üretimi yapan tesisleri
• Çimento bazlı ya da hazır beton tesisleri
• Asfalt plent tesisleri
• Yılda 1000 ton ve üzeri kiremit – tuğla üretimi yapan tesisler
• Yılda 1000 ton ve üzeri porselen ya da seramik üretimi yapan tesisleri
• Demiryolu taşıt üretimi yapan tesisleri
• Motorlu taşıt üretimi yapan tesisleri
• Tuz çıkarma ve işleme tesisler
• Hayvansal ve bitkisel ürün üretimi yapan tesisler
• Yılda 1000 ton ve üzeri potasyum, azot ve fosfor bazlı gübre üretimi yapan tesisler
• Hayvan yetiştirme tesisleri
• 50 oda ve üzerinde olan turizm kompleksleri, tatil köyleri ve otelleri
• 300 konut ve üzeri konut projeleri
• Temalı parklar
• Kayak merkezleri
• AVM’ler
• Sıcak su, buhar, gaz ve elektrik üretimi için kurulan tesisler
• Akarsu yataklarıyla ilgili projeler
• Yer altı suyu çıkarma ve depolama projeleri
• Manyezit işleme tesisleri
• Kömür işleme tesisleri
• Alçı ya da kireç fabrikaları
• Kapasitesi 30.000 metreküp üzerinde olan atık su arıtma tesisleri
• Perlit madeni genleştirme tesisleri
• Define arama projeleri
• Asbest içerikli tesis ve yapıların sökülmesi
• Kültür Balıkçılığı projesi dışında yer alan su ürünleri yetiştiriciliği kapsamındaki projeler
• Arazilerin tekrar yapılandırma projeleri

Her İş Yeri Ruhsat Almak Zorunda mı?

 

Sınai ve ticari nitelik taşıyan tüm iş yerleri iş yeri ruhsatı almak zorundadır. İş yeri açma ve çalışma ruhsatı alma zorunluluğu olmayan iş yerleri aşağıdaki gibi sıralanmaktadır;

• Meslek odalarına ait olan iş yerleri
• Sendikalara ait iş yerleri
• Siyasi partilere ait iş yerleri
• Derneklere ait iş yerleri
• Vakıflara ait iş yerleri
• Köylere ait iş yerleri
• Belediye ve il özel idarelerine ait iş yerleri
• Devlet dairelerine ait iş yerleri

 

İş yeri ruhsatı almadan faaliyet göstermenin birtakım sonuçları olacaktır. Yetkili daireler tarafından kapatılabilen bu iş yerleriyle beraber ruhsatsız faaliyet gösteren tüm iş yerlerine idari para cezası uygulanır. Ayrıca ruhsatı olmayan iş yerlerinin kapatılması gibi işlemler, işletme faaliyetlerini durduracaktır. Buna itiraz etme hakkı bulunsa da hukuki yaptırımların devam edebileceği unutulmamalıdır.