Karbondioksit (Co2), iki oksijen ve bir karbon atomundan meydana gelen bir gazdır. Atmosferde doğal olarak bulunan Co2, organik maddelerin yanması, bitki ve hayvan solunumu sonrası ortaya çıkmaktadır. Havadan ağır bir gaz olmakla beraber iki oksijen atomuyla birleşmesi sonucu oluşan karbondioksit gazının çok sayıda kullanım alanı bulunmaktadır.

 

Kimyasal formülü C(O) = O olan karbondioksit doğal bir şekilde suda, yer altında ve atmosferde bulunmaktadır. Bu gazın en önemli özelliği, bitkilerin fotosentez aşamasında rol oynamasıdır. Ayrıca fosil yakıt kullanımı ve insan faaliyetleri de atmosferdeki Co2 oranını artırır.

Karbondioksit gazının özellikleri şu şekildedir;

• Gaz halindeyken zehirli olan karbondioksit daha çok boğucu özelliktedir.
• Düşük sıcaklıklarda Co2 katı haldedir. Bu haldeki karbondioksite ‘kuru buz’ adı verilir.
• Karbondioksit katı halde zehirli etkilere sahip olmamakla beraber kokusuz, tatsız ve yanmayan özelliktedir.
• Periyodik tabloda Co2 kimyasal simgesiyle gösterilir.
• Atmosferde yaklaşık %0,035 oranında bulunur.
• Kritik sıcaklığı 31 derecedir.
• Kritik basıncı 73,82 bardır.
• Genleşme hacmi 1 atmosferik basınçta 629 birimdir.
• Sıvı halde 1,178 kg/litre yoğunluktadır.
• Kaynama özelliğini -78 derecede sergiler.
• Karbondioksitin moleküler ağırlığı 44,01 mol/gr’dır.
• Havadan ağır bir gazdır.
• Renksiz ve kokusuzdur. Ancak yüksek konsantrasyon halinde asidik kokuludur.

Co2’nin kullanım alanları da geniştir. Bunlar;

Yangın Söndürme: Oksijenin yanma sürecini engellediği için yangın söndürmede kullanılır.

 

Tıp: Cerrahi uygulamalar gerçekleştirilirken anestezi gazı olarak tercih edilebilir.

İçecek ve Gıda: Gazlı içeceklerin karbonatlandırılmasında kullanılır.

 

Ayıca endüstri alanında metal yüzeylerin temizlenmesinde, sanayide fazla ısınan makinelerin soğutulmasında, sera alanlarında ise gübreleme faaliyetlerinde karbondioksit gazı kullanılmaktadır.

Co2 Özümlemesi Nedir?

Co2 özümlemesi, karbondioksitten yararlanılarak besin elde edilmesidir. Canlılar Co2 özümlemesini kemosentez ve fotosentez yoluyla yapmaktadır. Kemosentez ve fotosentez farklı süreçler olsa da her iki yöntemle karbondioksit özümlemesi gerçekleşmektedir. Kemosentezde inorganik maddeler oksitlenir ve kimyasal enerji kullanılır. Fotosentezde ise güneşten gelen ışık enerjisi kullanılmaktadır. Yani kemosentez karanlıkta, fotosentez ise ışıkta gerçekleşir.

Hayatın temeli olarak bilinen karbondioksit özümlemesi her canlıda gerçekleşmez. Co2 özümlemesi yapan canlılar üretici canlılar sınıfındadır. Bu canlılar planktonlar, bazı tek hücreliler, siyanobakteriler, algler ve bitkilerdir. Bu kategoride en çok da insanlara besin sağlayan bitkiler en önemli üreticiler olarak bilinir.

 

Co2 Lazer Nedir?

Co2 lazer, lazer ışınının birden çok lazer ışınına dönüştürülmesini sağlayan önemli bir teknolojidir. Fraksiyonel lazer olarak da tanımlanan bu teknolojide lazer ışınları cildin en süt katmanında yer alan tabakaya etki eder ve hasara neden olur. Ancak bu hasarlar cildin onarılması için oluşması gereken mikro boyuttaki hasarlardır. Cilt yenileme sürecinde tercih edilen Co2 lazerin iyileşme dönemi çok hızlıdır. Co2 lazer tedavisi günümüzde pek çok kusurun giderilmesinde tercih edilir. En yayın uygulama alanları ise aşağıdaki gibidir;

• Ameliyat izlerinin minimum düzeye indirilmesinde
• Dövme silme uygulamalarında
• Çil ve akne izlerinin giderilmesinde
• Çatlak görünümlerin hafifletilmesinde
• Yara izlerinin tedavisinde
• Cilt yüzeyinde belirginleşen ton ve renk eşitsizliklerinde
• Güneş lekelerinde
• Zararlı UV ışınlarıyla oluşan cilt hasarlarında
• Lekelenme, çizgi oluşumu ve kırışıklık gibi durumların giderilmesinde tercih edilir.

Co2 lazer uygulamasının pek çok avantajı bulunuyor. Fraksiyonel lazer kusur giderici ve yenileyici olması nedeniyle tercih edilmektedir. Birçok cilt kusurunun başarılı tedavisinde kullanılan Co2 lazer ayrıca ciltte kolajen üretimini destekler. Diğer avantajları ise şu şekildedir;

• Kişiye Özel Uygulama: Fraksiyonal Co2 lazer, bireylerin ihtiyaçları ve cilt tipine göre özelleştirilebilen bir seçenektir. Daha derin ya da yüzeysel yapılabilir.
• Uzun Süreli Etki: Bu işlem sonrası ciltteki kolajen yeniden yapılanır. Haliyle sonuçları uzun vadelidir.
• Yan Etki Riski Düşük: Sağlıklı dokuları koruduğu için yan etki riski düşüktür.
• Estetik Sorunlar: Ameliyat izleri başta olmak üzere doğum sonrası çatlaklar, yanık ve akne izleri Co2 lazer uygulamasıyla giderilir ve estetik sorunlar ortadan kalkar.
• Cilt Gençleştirme: Cildin alt ve üst tabakasına etki eden bu uygulama, yaşlanma belirtilerini azaltır. Aynı durum sarkma ve kırışıklıklar için de geçerlidir.

Co2 Asit Yağmuruna Neden Olur mu?

Asit yağmuru, atmosferden kuru ya da ıslak şekilde yere düşen nitrik – sülfürik asit gibi bileşenlerle beraber ele alınır. Geniş bir terim olmakla beraber asit yağmurları asidik toz, dolu, sis, kar ve yağmur içerebilmektedir. Nitrojen oksitler ve sülfürdioksit atmosfere salındıktan sonra hava akımlarıyla taşınırken ortaya çıkan asit yağmurunun oluşumunda birçok faktör etkilidir.

Asit yağmuru diğer bir tanımla asidik kimyasalların çiy, sis, kar ve yağmur şeklinde yer yüzüne düşmesidir. Atmosfere yayılan karbondioksit başta olmak üzere azot dioksit ve kükürt dioksit gibi kimyasalların dönüşümlerinden geçen asit yağmurları toprağın biyolojik ve kimyasal yapısı olumsuz yönde etkiler. Bu süreçte asit yağmuruna neden olan en yaygın hava kirletici kükürt dioksit olarak bilinir. Her sene tonlarca kükürt dioksit (SO2) farklı nedenlerle atmosfere karışır. Endüstriyel amaçlı ve evde ısınmak için tercih edilen enerji kaynakları sebebiyle atmosfere devamlı emisyon verilir. Söz konusu emisyonların ciddi bir bölümü de termik santrallerden meydana gelir.

 

Azot oksitler ise atmosfere sabit yakma tesisleri ve taşıt egzozlarından karışmaktadır. Azot oksit gazları atmosferde doğal gaz olarak çevrilir ve nitrik asit oluşumuna neden olur. Bu durum sonucunda da asit yağışları artmaya başlar. Asit yağmurları hem canlı hem de cansız hayata zarar vermekle beraber rüzgârlarla taşınarak geniş bölgeleri etkileyebilir. Ek olarak yüzey ve yer altı sularının kirlenmesine sebep olan asit yağmurlar, bitki ve balık ölümlerini beraberinde getirir.

 

Co2, asit yağmurlarının gelişiminde rol oynamaktır. Normal yağmur sürecinde havadaki karbondioksit ile su buharı tepkimeye girer. Bu tepkime sonucunda karbonik asidi oluşur bu asitler hafif yapıdadır. Ancak asit yağmuru doğrudan azot oksitleri ile sülfürdioksitin su buharıyla reaksiyona girmesiyle oluştuğundan pH değerinin 5.6 altına düşmesine sebep olur.

 

Sonuç itibariyle karbondioksit doğrudan asit yağmuruna neden olmasa da bu yağmurun oluşumuna sadece katkıda bulunmaktadır. Asit yağmuruna sebep olan asıl faktörler insan faaliyetleriyle atmosfere salınan Nox ve SO2’dir.

 

Asit yağmurunu önlemek amacıyla bazı tedbirler alınabilir. Bunlar;

• Fabrikadan çıkan zararlı bileşenlerin kimyasal işlemlerden geçirilerek daha az zararlı hale getirilmesi
• Petrol ve kömür kullanımının azaltılarak doğalgaz kullanımının artırılması
• Özel araçlar yerine toplu taşıma araçlarının teşvik edilmesi
• Fabrika bacalarına filtre takılmasının zorunlu hale getirilmesi
• Yeni emisyon kontrol sistemlerinin geliştirilmesi
• Fosil yakıtlar yerine yenilenebilir kaynakların kullanılması

Co2 Asit mi?

Karbondioksit (CO2), suyla reaksiyona girdikten sonra zayıf bir asit olan karbonik asidini oluşturur. Bu yüzden karbondioksit içeriğinde doğrudan asidik bileşenler bulunmaz. Sadece suyla etkileşime girdikten sonra asidik bileşikler meydana getirmektedir. Bu yüzden suyla reaksiyona girmesi nedeniyle CO2’nin ‘asit’ olarak değerlendirilmesi gerekir.

Co2 Yanıcı mıdır?

Co2 yanıcı değildir. Kimyasal özelliklerine bakıldığında zehirsiz, kokusuz ve renksiz bir gazdır. Oksidasyonu ve yanmayı engellemek için kullanılan karbondioksit, alevleri söndürmek için tek başına reaksiyona giremez.

 

Fakat alevi azaltıcı özelliği bulunur. Normal basınç ve sıcaklıkta da reaksiyona girmeyen karbondioksit yanıcı olmadığından birçok endüstriyel alanda kullanılmaktadır. Ayrıca elektrik yangınları için özel olarak tasarlanan bazı cihazlarda sıvı karbondioksit içeren karışımlar bulunmaktadır.